ŞEHİTLER HIYABANINDA RUSÇA KONUŞMAK
Vüqar Xəzaralı
Çocuğunuzu Rus okuluna verip, Rus askerinin ülkeden çıkmasını talep etmek riyakârlık değildir de nedir? Ve genellikle Rus dillilerin bu hususi “vatanperverliği”, onların suçluluk duygusundan kaynaklanmıyor mu? Rusça öğrenimin sonucu oluşan natamamlık kompleksini doldurmak için abartılı milli fedailik onları ele vermiyor mu sizce de? Böyle bir hokkabazlığa gerek var mıdır? Adam gibi ana dilinizde okuyup sıradan bir vatandaş olabilirdiniz. Ama işte gelin görün ki, Rus emperyalizmi, kendi fesatlarını bu ülkede o kadar derinlere ekmiştir ki 31 yıl geçmesine rağmen 20 Ocak günü Şehitler Hıyabanı’nda bile, oraya gelip Rusça konuşmaya hiç utanmıyordu bazıları.
Nereden geliyor bu Rusça sevdası? Hani belki de Dostoyevski ve Tolstoy sevdasıdır diyeceğim ama hâşâ! Bu adamlar değil Dostoyevski veya Tolstoy, hayatlarında tek bir kitap okumuşlar mıdır diye sorsanız, yok tın tındır kafaları maşallah. Okumak gibi bir düşünceleri falan da yoktur. Açığını söyleyeyim, Kuzey Azerbaycan’da 350 Rus okulu olmasına rağmen doğru düzgün Rusça konuşabilen adam da bulamazsınız. Zira yabancı bir dilde konuşabilmek için önce kendi dilini çok iyi bilmelidir insan. Azerbaycan’da Rusça öğrenim görenler ise kendi dillerini bilmiyorlar daha. Onların “hayır efendim biz kendi dilimizi biliyoruz” şeklindeki itirazlarını duysanız da inanmayın. Sonuçta onlar ne kendi dillerini ne de Rusçayı asla bilemeyecekler. Yani bu insanların atıp tutması boştur. Onlar ana dillerini bile doğru düzgün konuşamıyorlar. Peki, bunun sebebi nedir?
Sebebi, Kuzey Azerbaycan halkının %99’unun ağır şekilde müptelası olduğu ama farkında olmadığı sosyal-psikolojik durumdur: SINIF ATLAMA sevdası. Ve bir gün O’nun gibi olacağı umuduyla yaşayarak “ağayı” yani Rusya’yı kendi içlerinde yaşatmalarıdır. Dikkat ederseniz bu natamamlık ekseriyetle Sovyet döneminde Rusça okuyanlardan daha çok, onları gözlemleyen milli bölmelerde okuyanlarda olurdu. Rus emperyalizmi özellikle Rusça eğitimi, Türkçe eğitimden çok daha kaliteli yapmıştı. Sovyet zamanı bu köylülerin muradına erememiş, yarım kalmış Rusça sevdası, Sovyetler dağıldıktan sonra Rusya’nın da siyasi baskısıyla gittikçe daha da artarak ülkede tahsil sistemini iyice felç vaziyete soktu. Sonuçta ülkede ne Rusça, ne Türkçe; Doğru düzgün değil eğitim alan, doğru düzgün konuşabilen bile adam bulamaz olduk.
Kuzey Azerbaycan’da konuşulan dil, Rus jargonuyla Türk dilinin acayip bir sentezidir.
Astanofka,
Spiçka,
Zakaz,
Marojna,
Turba,
Ay brat,
Padyom,
Sidenni, vs. binlerce sözcük ve ifadeden ibaret.
Her ne kadar Azerbaycanlılar bu sözcükleri Türkiye’de kullanmamaya çalışsalar da, emin olun ki Kuzey Azerbaycan’da ekseriyetin dilinden düşmüyor. Ve asıl Azeri dili dediğimiz günlük konuşma dili ne yazık ki bu dildir. Meselâ “spiçka” yerine kibrit veyahut “astanofka” yerine Türkçe dayanacak deseniz, etraftakiler şaşkın şaşkın size bakarlar. Büyük suç işlemişsiniz gibi bir dedikoduya sebep olabilirsiniz. Bazıları o sözü yavaşça tekrar edip, bıyık altından güler hatta… Çünkü Türk dili Azerbaycan’da yabancı dildir. Rus dili ise her yerde duyulabilecek kadar buranın yerli dili.
Kendi sınıfından habersiz olan biri için Rus dili, daha yüksek bir sınıfın temsilcisi gibi görünme imkânı veriyor.
Bu durumun sürmesine zemin hazırlayan aynı zamanda sakat siyasi sistemdir. Rus ve küresel emperyalizmin sağladığı siyasi sistem yani. Kuzey Azerbaycan, Özbekistan, Türkmenistan Kırgızistan ve Kazakistan gibi ülkelerdeki Rus dili baskısını, bu ülkeleri Rusya’nın arka bahçesi gibi gören uluslararası şirketler de sürdürüyor. Bu konuyu; “ULUSLARARASI ŞİRKETLERİN ESKİ SOVYET KALIBI” adlı makalemde yazmıştım. 2021 yılında da durum aynıdır. Çünkü Rus emperyalizminin askeri birliklerinden çok daha tehlikeli silâhı dilidir.
Bu ahval ve şeraitte, bir Azerbaycanlının evlâdını ısrarla Rus okulunda okutmaya çalışması, ülkenin büyük bir uçuruma doğru sürüklenmesi demektir.
